Współczesne pokolenie nastolatków spędza coraz więcej czasu z pochyloną głową nad ekranami smartfonów. To powszechne zjawisko budzi obawy specjalistów dotyczące potencjalnych negatywnych skutków dla zdrowia kręgosłupa młodzieży. Celem niniejszego artykułu jest analiza wpływu długotrwałego korzystania ze smartfonów na postawę ciała i zdrowie kręgosłupa nastolatków, oparta na dostępnych badaniach naukowych.
Postawa ciała podczas korzystania ze smartfonów
Korzystanie ze smartfonów często wiąże się z przyjmowaniem nieprawidłowej postawy ciała, charakteryzującej się pochyloną do przodu głową i zaokrąglonymi plecami. Taka pozycja prowadzi do zwiększonego obciążenia odcinka szyjnego kręgosłupa. Badania wykazały, że nachylenie głowy pod kątem 15 stopni zwiększa obciążenie kręgosłupa szyjnego do około 12 kg, a przy kącie 60 stopni obciążenie to wzrasta nawet do 27 kg. Długotrwałe utrzymywanie takiej postawy może prowadzić do przeciążeń i zmian zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa szyjnego.
Dodatkowo, pochylona i wysunięta do przodu głowa powoduje przesunięcie środka ciężkości ciała do przodu, co z kolei sprawia, że górna część tułowia zaokrągla się i przesuwa ku tyłowi. Aby zrównoważyć zmiany zachodzące w wyższych partiach ciała, miednica wysuwa się ku przodowi, powodując zmniejszenie lordozy lędźwiowej. Taka pozycja ciała może doprowadzić do rozwoju „okrągłych pleców”. Ponadto, długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowej pozycji może prowadzić do zmian w napięciu mięśni, uczucia sztywności mięśni karku, bólów głowy oraz bólów kręgosłupa piersiowego i szyjnego. Wady postawy, takie jak hiperkifoza piersiowa, mogą również się rozwijać. Warto zauważyć, że długotrwałe korzystanie ze smartfonów w pozycji schylonej grozi degeneracją kręgosłupa szyjnego. Najnowsze statystyki mówią, że ze smartfonów korzystamy średnio 5 godzin dziennie, a czas ten może dochodzić nawet do 7 godzin dziennie. Na dłuższą metę taka postawa ma ogromny wpływ na kręgosłup i może prowadzić do trwałych zmian zwyrodnieniowych.
W celu minimalizacji negatywnych skutków zaleca się unikanie pochylania podczas korzystania z telefonu oraz wspieranie łokci na powierzchni, aby zmniejszyć obciążenie mięśni szyi i ramion. Ponadto, regularne przerwy i ćwiczenia rozciągające mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowej postawy i zdrowia kręgosłupa.
Skutki zdrowotne dla kręgosłupa
Przyjmowanie nieprawidłowej postawy podczas korzystania ze smartfonów może prowadzić do szeregu dolegliwości bólowych oraz problemów strukturalnych kręgosłupa. Najczęściej obserwowane objawy to bóle szyi, karku oraz górnej części pleców. Długotrwałe przeciążenia mogą skutkować przewlekłymi bólami głowy, drętwieniem rąk, a nawet uszkodzeniami układu nerwowego. Ponadto, utrzymywanie głowy w pochylonej pozycji sprzyja rozwojowi wad postawy, takich jak hiperkifoza piersiowa, co może prowadzić do trwałych deformacji kręgosłupa.
Badania wskazują, że długotrwałe korzystanie z urządzeń mobilnych w nieprawidłowej pozycji może prowadzić do przeciążeń układu mięśniowo-szkieletowego, zwłaszcza w odcinku szyjnym kręgosłupa. Zjawisko to, określane jako „syndrom SMS-owej szyi” (ang. „text neck syndrome”), jest coraz częściej diagnozowane wśród młodzieży. Charakteryzuje się ono przewlekłym bólem szyi, sztywnością mięśni oraz ograniczoną ruchomością. Dodatkowo, nadmierne pochylanie głowy może prowadzić do zaburzeń równowagi mięśniowej, co w konsekwencji wpływa na postawę całego ciała.
Warto również zauważyć, że nieprawidłowa postawa podczas korzystania ze smartfonów może wpływać na funkcjonowanie układu oddechowego. Zwiększona kifoza piersiowa ogranicza ruchomość klatki piersiowej, co może prowadzić do spłycenia oddechu i zmniejszenia pojemności płuc. Długotrwałe utrzymywanie takiej postawy może zatem negatywnie wpływać na ogólną wydolność organizmu.
Czas spędzany ze smartfonem a aktywność fizyczna
Zwiększone korzystanie ze smartfonów często wiąże się ze spadkiem aktywności fizycznej wśród nastolatków. Badania wskazują, że osoby z wysokim stopniem ryzyka uzależnienia od smartfona mają znacząco większą masę tkanki tłuszczowej oraz niższą masę mięśniową w porównaniu do osób bez takiego ryzyka. Ponadto, spędzają one mniej czasu na aktywności fizycznej, co dodatkowo negatywnie wpływa na kondycję układu mięśniowo-szkieletowego i może prowadzić do osłabienia mięśni stabilizujących kręgosłup.
Profilaktyka i zalecenia
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom długotrwałego korzystania ze smartfonów, zaleca się wprowadzenie kilku prostych nawyków. Przede wszystkim warto ograniczyć czas spędzany z urządzeniem oraz zwracać uwagę na prawidłową postawę podczas jego używania. Trzymanie telefonu na wysokości oczu oraz unikanie pochylania głowy może znacznie zmniejszyć obciążenie kręgosłupa szyjnego. Regularne przerwy na rozciąganie i ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców oraz szyi również przyczynią się do poprawy postawy i redukcji dolegliwości bólowych.
Nadmierne i niewłaściwe korzystanie ze smartfonów przez nastolatków może prowadzić do poważnych problemów z kręgosłupem, w tym dolegliwości bólowych oraz trwałych wad postawy. Świadomość zagrożeń oraz wprowadzenie odpowiednich działań profilaktycznych są kluczowe dla zachowania zdrowia układu mięśniowo-szkieletowego młodzieży w dobie cyfryzacji.
